Czym są tokenizacja i tokeny?
Tokenizacja to technologia umożliwiająca zastąpienie wrażliwych danych unikatowymi symbolami identyfikacyjnymi przy zachowaniu wszystkich najważniejszych informacji, bez narażania bezpieczeństwa jednostki. Inaczej mówiąc pod jej pojęciem kryje się jedna z form cyfryzacji aktywów, czyli ujęcie ich wartości w wersji elektronicznej. Jest to forma cyfryzacji polegająca na przenoszeniu wartości do świata cyfrowego. Tworząc kryptoaktywa, wykorzystuje się technologię blockchain (choć nie tylko, o czym mowa będzie poniżej), zapewniającą bezpieczeństwo aktywów na wielu obszarach. Umożliwia handlowanie aktywami w Internecie. W świecie cyfrowym papierową umowę zastępuje umowa pod postacią tokena.
Wykorzystanie tokenizacji sprawia, że żadna instytucja zewnętrzna nie ma bezpośredniego dostępu do wrażliwych danych posiadaczy kart i nie może ich w żaden sposób przechowywać. Przetwarzając transakcję wykonywaną konkretną kartą, ma ona dostęp jedynie do zaszyfrowanego kodu. Co więcej, ryzyko wycieku informacji jest tym bardziej zminimalizowane, gdyż kod alfanumeryczny generowany jest losowo, a system nie wykorzystuje do tego żadnego algorytmu czy wzoru matematycznego.
Tokenizacja polega na tworzeniu tokenów oraz ich przypisywaniu do określonych osób, firm i projektów. Tokenizacja pozwala na tokenizowanie dowolnego rodzaju aktywów, przy jednoczesnym obniżeniu kosztów ich transferu.
Należy wskazać, że blockchain to cyfrowa baza danych, która przechowuje historię transakcji, płatności i zapisów księgowych, innymi słowy jest to archiwum księgowe, za pomocą którego można sprawdzić stan swojej firmy. Jest jawna i publiczna, dostęp do niej może więc uzyskać każdy, choć nie każdy może wprowadzać do niej zmiany. Trzeba zauważyć, że blockchain jest zdecentralizowany, tym samym nie ma jednego miejsca, w którym jest dane są zlokalizowane.
Token jest niczym innym jak cyfrowym prawem własności określonego aktywu. Jest emitowany przez określony podmiot a kupujący go inwestor nadaje mu wartość i zyskuje prawo własności. Można powiedzieć, że tokeny są odpowiednikami np. akcji, lecz różni je właśnie prawo własności.
Zdygitalizowanie tradycyjnych, papierowych rozwiązań usprawnia i przyspiesza wiele procesów, oraz jest tańsze i dużo wydajniejsze.
Tokenizacja jak była już o tym mowa powyżej to utworzenie reprezentacji danego aktywa np. rzeczy lub prawa, w formie cyfrowego zapisu. Taki zapis może przybrać formę zapisu w ramach bazy danych stworzonej z zastosowaniem technologii rozproszonych rejestrów (blockchain, Distributed Ledger Technology inaczej „DLT”).
Tokenizacja, jak była o tym mowa powyżej może mieć miejsce bez zastosowania DLT, np. na podstawie przepisu art. 328 § 1ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (dalej „k.s.h.’), który stanowi dla spółki akcyjnej akcje będą mogły występować wyłącznie w formie zapisu w systemie teleinformatycznym, a nie jak dotychczas w postaci dokumentu, tak samo art. 30029 k.s.h. dla prostej spółki akcyjnej. Przepis art. 8 ustawy z dnia 15 stycznia 2015 r. o obligacjach stanowi, że nie mogą mieć one formy dokumentów, istnieją wyłącznie w postaci zdematerializowanej jako wpis w depozycie papierów wartościowych (prowadzonym przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A dalej „KDPW”). Tym samym tak jak w przypadku akcji, wpis w KDPW jest rodzajem tokenu, cyfrową reprezentacją akcji czy obligacji, tj. papieru wartościowego, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela akcji czy obligacji i zobowiązuje się wobec spełnić określone świadczenie.
Powyższe przepisy przewidują, że rejestr akcjonariuszy jest prowadzony w postaci elektronicznej, która może mieć formę w postaci rozproszonej i zdecentralizowanej bazy danych, co znaczy, że powyższa tokenizacja może przybrać formę takiej
z użyciem technologii blockchain.
Tokenizacja jest również wykorzystywana podczas realizacji różnego rodzaju zbiórek crowdfundingowych, w których tokeny bezpieczeństwa mają zapewnić inwestorom wysoki poziom bezpieczeństwa, wynikają z faktu, że znajdują one oparcie w obligacjach, akcjach, itd.
Czym są tokeny bezpieczeństwa (security tokens)?
Token bezpieczeństwa (security tokens inaczej tokeny akcji) przeważnie występuje pod postacią udziałów w spółce emitencie. Token akcji, jak zostało to wskazane
w pkt. I., jest postrzegany jako papier wartościowy i podlega wszystkim stosownym regulacjom. Wspomniany token oferuje wszystkie zabezpieczenia prawne
i regulacyjne.
Zasada jest następująca, podmiot, który jest zainteresowany stworzeniem ww. tokena, wybiera wpierw to, co on ma reprezentować (własność, akcje, itd.), następnie generuje go. Oferuje go inwestorom na giełdzie lub innej, wybranej przez siebie platformie inwestycyjnej. Security token może przyjąć różną formę identyfikacji np. obraz wyświetlany w cyfrowym portfelu czy liczba.
Token bezpieczeństwa jest cyfrowym, płynnym kontraktem części aktywów, które posiadane są na własność. To odróżnia powyższy token od a subtelna różnica, która odróżnia go od innych kryptowalut.
Ten typ tokenu ma szeroką gammę zastosowania np. przy nieruchomościach emitowałby akcje na blockchainie (co byłoby równoznaczne z posiadaniem części nieruchomości). Mogą też reprezentować inne akcje, umieszczone na blockchainie.
Z prawnego punktu widzenia przypomina lub zastępuje papiery wartościowe. Jego funkcją jest przede wszystkim zapewnianie inwestorom bezpieczeństwa.
STO (Security Tokens Offering) to emisja tokenu chronionego prawnie. Wyemitowany token ma oparcie w akcjach czy obligacjach, o czym była mowa powyżej, czyli w konkretnych, aktywach, mających pokrycie w rzeczywistości.
Łączy tradycyjne instrumenty finansowe i aktywa kryptowalutowe.
Wskazane powyżej STO to innowacyjna metoda finansowania społecznego ICO (Initial Coin Offering), która umożliwia inwestorom z całego świata zakup określonej liczby nowych tokenów po bardzo atrakcyjnej cenie. Wspierana jest przez STO (Security Token Offering). System ten uznaje się za znacznie bezpieczniejszy, bowiem podlega bardziej restrykcyjnych wymogom, jeśli chodzi o dystrybucję instrumentów finansowych. STO będąc ulepszoną wersją ICO, pozostaje metodą finansowania projektów blockchain, która umożliwia zakup nowych kryptowalut w przedsprzedaży. W przeciwieństwie do ICO, STO podlega ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie papierami wartościowymi, oraz ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, co stanowi lepszą ochronę inwestorów. Inaczej mówiąc STO jest sprzedażą początkową tokenów, które zabezpieczone są jakimś konkretnym dobrem, czyli majątkiem np. nieruchomości, podmioty, udziały, aktywa czy wierzytelności. Token akcji obsługuje smartcontact, co dodatkowo podnosi bezpieczeństwo przy zawieraniu transakcji.
Podsumowując security tokens to te, które posiadają atrybuty ochrony oraz bezpieczeństwa, w szczególności poprzez: prawo do posiadania udziałów kapitałowych w spółce; prawo do udziału w zysku lub prawo własności w spółce; reprezentując pożyczkę lub inne zobowiązanie; oraz poparcie w realne aktywach, takich jak np. nieruchomości lub w realnym produkcie danej spółki.
Zapraszam już za 2 tygodnie do przeczytania wpisu na Lexalert.pl o zastosowaniu tokenów bezpieczeństwa
w prawie polskim.
r.pr. dr Wiktor Czeszejko-Sochacki, LL.M.